Προσαρμογές προπόνησης με αντιστάσεις

Η προπόνηση με αντιστάσεις στοχεύει στη μυϊκή ενδυνάμωση. Ο αθλητής εκτελεί επαναλήψεις με μηχανήματα γυμναστηρίου, ελεύθερα βάρη, λάστιχα, μπάλες γυμναστικής και άλλον εξοπλισμό, ακόμα και με το βάρος του σώματος. 

Ο αθλητής εκτελεί ασκήσεις είτε μονοαρθρικές (κίνηση σε μια μόνο άρθρωση), είτε πολυαρθρικές (κίνηση σε πολλές αρθρώσεις). Αυτές ανάλογα με τη μεταβολή του μήκους του μυός κατά την εκτέλεση τους, χωρίζονται σε πλειομετρικές (αύξηση του μήκους), μειομετρικές (μείωση του μήκους) και ισομετρικές (καμία μεταβολή στο μήκος) ασκήσεις.

Η μυϊκή ενδυνάμωση δημιουργεί προσαρμογές στο σώμα του αθλητή που σχετίζονται με την αύξηση της μέγιστης δύναμης, της μυϊκής ισχύος και της μυϊκής αντοχής, ανάλογα και με το στόχο και τα στοιχεία του ασκησιολογίου που θα ακολουθηθεί.

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι οι προσαρμογές σχετίζονται τόσο με το μυϊκό σύστημα όσο και με το νευρικό σύστημα.

Νευρικές προσαρμογές

Ξεκινώντας από το νευρικό σύστημα, να πούμε ότι τις πρώτες εβδομάδες προπόνησης με αντιστάσεις, οι νευρικές προσαρμογές είναι σημαντικότερες και περισσότερες από τις μυϊκές προσαρμογές. Έτσι η βελτίωση στη δύναμη των αθλητών κατά το διάστημα αυτό οφείλεται κυρίως στις νευρικές προσαρμογές.

Για να παραχθεί οποιαδήποτε κίνηση, το κεντρικό νευρικό σύστημα μεταβιβάζει το σήμα στις κινητικές μονάδες του μυός, οι οποίες αποτελούνται από τον κινητικό νευρώνα, τις απολήξεις αυτού και όλες τις μυϊκές ίνες που νευρώνονται από αυτόν μέσω των απολήξεων. Τελικά με την προπόνηση δύναμης, έχει βρεθεί ερευνητικά ότι τελικά ενεργοποιούνται περισσότερες κινητικές μονάδες για την ίδια μυϊκή ομάδα, ότι κάθε κινητική μονάδα είναι ικανή να νευρώσει περισσότερες μυϊκές ίνες και τέλος ότι υπάρχει καλύτερη συνεργασία/συγχρονισμός μεταξύ των κινητικών μονάδων.

Επιπλέον, όσον αφορά τη λειτουργία και την αλληλεπίδραση μεταξύ των αγωνιστών και των ανταγωνιστών μυών σε μια κίνηση, έρευνες έδειξαν ότι η συνεργασία αυτή βελτιώνεται σημαντικά. Αυτό σημαίνει ότι οι ανταγωνιστές μύες χαλαρώνουν διευκολύνοντας έτσι τη λειτουργία των πρωταγωνιστών μυών στην παραγωγή του έργου.

Μυϊκές προσαρμογές

Όσον αφορά τις μυϊκές προσαρμογές, η εμφάνιση τους είναι σημαντική, μετά τις πρώτες εβδομάδες προπόνησης. Αυξάνεται το μέγεθος των μυών, το οποίο συνδυάζεται με την αύξηση του μεγέθους της εγκάρσιας επιφάνειας των μυϊκών ινών. Όπως είναι λογικό, βελτίωση παρατηρείται και στη μέγιστη δύναμη που μπορεί να παράγει ο αθλητής.

Σχετικά με τις προσαρμογές στους τύπους των μυϊκών ινών, αρχικά να αναφέρουμε ότι το ανθρώπινο μυϊκό σύστημα αποτελείται από μυϊκές ίνες βραδείας συστολής (τύπου Ι) και μυϊκές ίνες ταχείας συστολής (τύπου ΙΙ). Επιπλέον, οι τύπου ΙΙ μυϊκές ίνες ταχείας συστολής διαχωρίζονται σε μυϊκές ίνες ταχείας συστολής τύπου ΙΙα και τύπου ΙΙβ. Κάθε μυς έχει και τους 3 τύπους μυϊκών ινών που αναφέραμε.

Με την προπόνηση δύναμης αλλάζει η αναλογία των μυϊκών ινών μέσα σε ένα μυ, χωρίς όμως να αυξάνεται ο συνολικός αριθμός των ινών που απαρτίζουν έναν μυ. Αυτό σημαίνει ότι ο τύπος των μυϊκών ινών μπορεί να μετατρέπεται με τη προπόνηση δύναμης. Συνήθως παρατηρείται μετατροπή μυϊκών ινών τύπου ΙΙα σε ΙΙβ. 

Αλέξανδρος Δημητριάδης – running coach myathlete.