Αυτοεκτίμηση: οι 4 ορμόνες που τη διασφαλίζουν.

Πως επιτυγχάνεται η αυτοεκτίμηση; Υπάρχουν ορμόνες που την προάγουν; Η απάντηση είναι θετική.

Ντοπαμίνη.

Το σύστημα επιβράβευσης του εγκεφάλου. Όταν τρώτε το αγαπημένο σας φαγητό, πίνετε μια γουλιά από τον πρωινό σας καφέ ή ολοκληρώνετε μια υποχρέωση από τη λίστα σας, αυτή η ορμόνη που σας δημιουργεί μια ωραία αίσθηση πληρότητας ενεργοποιείται και σαν σας κάνει να θέλετε να έχετε ξανά μια ίδια ή παρόμοια εμπειρία από την αρχή. 

Το ίδιο συμβαίνει όταν επιτυγχάνετε την ολοκλήρωση μιας απαιτητικής άσκησης ή σωματικής προσπάθειας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια λιχουδιά ή μια αίσθηση εκπλήρωσης ενός έργου αφήνει το αίσθημα της ικανοποίησης.

Η ντοπαμίνη είναι αυτή η «κινητοποιητική» ορμόνη που λειτουργεί επίσης ως θετική ενίσχυση – κάθε μικρή νίκη βοηθά στην οικοδόμηση της αυτοεκτίμησής σας σιγά σιγά με τον καιρό. Απελευθερώνεται ακόμα όταν συνδεόμαστε με άλλους άνθρωπους, γι’ αυτό και η ισχυρή κοινωνική υποστήριξη συχνά οδηγεί σε πιο υγιή επίπεδα ντοπαμίνης και, με τη σειρά της, σε ισχυρότερη αυτοεκτίμηση. 

Όταν η ντοπαμίνη είναι ισορροπημένη, δημιουργεί έναν «κύκλο» κινήτρων και αυτοεκτίμησης που σας κάνει να αισθάνεστε καλά και ταυτόχρονα συνεχίζει να αναπαράγεται και να αυτό-ενισχύεται.

Σεροτονίνη.

Η σεροτονίνη είναι ένα φυσικό ενισχυτικό της διάθεσης. Όταν τα επίπεδα είναι σε ισορροπία, όλα είναι καλά. Όταν είναι χαμηλά, όλα είναι κόλαση! (το μυαλό σας μπορεί να τρελαθεί). Γι’ αυτό ορισμένα αντικαταθλιπτικά λειτουργούν ενισχύοντάς την. 

Βοηθά επίσης στη μνήμη, τη μάθηση και τη χαλάρωση. Είναι ενδιαφέρον ότι το μεγαλύτερο μέρος (περίπου το 90%) της σεροτονίνης μας δεν παράγεται στον εγκέφαλο αλλά στο έντερο (περίεργο αλλά αληθινό). 

Η έκθεση στον ήλιο, η άσκηση ή ακόμα και ο διαλογισμός μπορεί να της δώσει μια ωραία ώθηση. Αυτό, με τη σειρά του, ενισχύει την αυτοεκτίμησή μας με την πάροδο του χρόνου.

Ενδορφίνες.

Οι ενδορφίνες είναι τα φυσικά παυσίπονα του σώματος, που απελευθερώνονται ως απόκριση στον πόνο και το στρες. Βοηθούν στην ανακούφιση τόσο της σωματικής όσο και της συναισθηματικής δυσφορίας, —όπως το άγχος ή η αυτοαμφισβήτηση— ενισχύοντας τη διάθεση και την ανθεκτικότητα. 

Παίζουν βασικό ρόλο στη διαμόρφωση του πώς νιώθουμε για τον εαυτό μας. Δραστηριότητες όπως η άσκηση, το γέλιο και το να κάνουμε πράγματα που απολαμβάνουμε ενεργοποιούν την απελευθέρωση ενδορφινών, δημιουργώντας έναν κύκλο θετικής ενίσχυσης. 

Όσο περισσότερο κάνουμε αυτές τις δραστηριότητες, τόσο καλύτερα νιώθουμε, κάτι που ενισχύει την αυτοεκτίμησή μας με την πάροδο του χρόνου και σταδιακά τη «χτίζει» σε υψηλότερα και πιο σταθερά επίπεδα. 

Ωκυτοκίνη.

Λέγεται ότι το τόξο του Έρωτα είναι βουτηγμένο στην ωκυτοκίνη, «την ορμόνη της αγάπης», και υπάρχει μεγάλη αλήθεια σε αυτό. Η ωκυτοκίνη βοηθά στη σύνδεση των ανθρώπων στις σχέσεις. 

Απελευθερώνεται κατά τη διάρκεια θετικών κοινωνικών αλληλεπιδράσεων – όπως το αγκάλιασμα, το δέσιμο ή το να περνάμε χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα – ενισχύει το αίσθημα του ανήκειν, το οποίο είναι κλειδί για την αυτοεκτίμηση. Η άσκηση μαζί με φίλους , το μοίρασμα αυτής της προσπάθειας μαζί με άλλους και η ανταλλαγή των εμπειριών σε μια μικρή κοινότητα είναι ευεργετική για τη θετική αυτοεικόνα μας. 

Η ωκυτοκίνη μειώνει το στρες και το άγχος, τα οποία μπορούν να βλάψουν την αυτοεκτίμηση, ενώ παράλληλα προάγει τα συναισθήματα ασφάλειας και συναισθηματικής ευεξίας. Αυτό μας επιτρέπει να νιώθουμε υποστηριγμένοι, κατανοητοί και ελεύθεροι να είμαστε ο εαυτός μας, ενισχύοντας την αυτοεκτίμησή μας. Επίσης, ενισχύει την ενσυναίσθηση και την εμπιστοσύνη στις σχέσεις, υπενθυμίζοντάς μας ότι αξίζουμε ουσιαστικές συνδέσεις.

Αριστοτέλης Γεωργόπουλος – Senior Personal Trainer myathlete